bilgibazarı

Qorxanda nə üçün tüklərimiz biz-biz olur?


Qorxanda, ölüm təhlükəsi və ya bizi çox narahat edən bir vəziyyətlə qarşılaşanda verdiyimiz reaksiya, ilk çağlarda yaşayan atalarımızın reaksiyaları ilə tamamilə eynidir. Acanda qarnımız quruldayar, gözəl bir yemək görəndə tüpürcək vəzilərimiz fəaliyyətə başlayar, yəni ağzımız sulanır, qorxanda çənəmiz titrəyər, tüklərimiz biz-biz olar.

Bədənimizin yüz minlərlə il əvvələ aid bu fəaliyyət mexanizmi bu gün belə öz işini görür. Fiziolojik olaraq daş dövrü insanlarından fərqimiz yoxdur, xarici təhlükələr qarşısında hələ də onlar kimi reaksiya veririk. Ancaq indiki vaxtda stressə gətirib çıxaran müasir faktorlar qarşısında bu reaksiyalar çox faydalı ola bilmir.

Bir insan böyük bir təhlükə və ya qorxu verici hadisə ilə qarşılaşanda bədən avtomatik olaraq özünü müdafiə etməyə hazırlayır. Bunu edərkən qarşı tərəflə döyüş üçün bəzi əzələləri hazır hala gətirilir, lazım olsa qaçmaq üçün bəzi əzələlər də hazırlanır.

Digər canlılarda olduğu kimi insanda da dişlər və çənə müdafiənin əsas mexanizmlərdir. Şübhəsiz ki, ilk insanlarda bu gün yırtıcı heyvanlarda olduğu kimi hücum zamanı təsirli bir vasitə idi amma təkamül sonrası bu funksiyalarını da itirdik.

Bu səbəblə də hücumun qorxusu yarandıqda irsi olaraq əvvəl çənə və dişlər müdafiə mövqeyə vəziyyətini alır. Çənədəki əzələlər titrəməyə başlayır, dişlər bir birinə deyərək səs çıxardar.

Bu vaxt eyni şəkildə ayaq əzələlərinə də qaçmağa hazırlanma xəbərdarlığı gedər. Buradakı əzələlər da hazırlıq halına gəlib titrəməyə başlayır. Çox qorxan bir insanın ayaqlarının titrəməsi də buna görə baş verir.

Qorxanda tüyklərimizin biz-biz olması da vaxtilə bədənləri tamamilə tüklərlə örtülü əcdadlarımızdan qalmadır. Qorxanda başda pişik olmaq üzrə heyvanların bir çoxunda var olan müdafiə refleksi ilə dərialtı da yerləşən əzələlər sıxılar və tüklərimiz dikləşər. Bu mövcud təhlükə qarşısında daha böyük görsənərək rəqib qorxutmaq instinktidir.

Eyni zamanda əcdadlarımızda isə bizlər kimi qalın geyimlər olmadığı üçün bədənlərindəki tüklər onları soyuqdan qoruyan bir izolyasiya təbəqəsi vəzifəsini də görürdü. Həddindən artıq soyuqda bu tüklər dikləşərək daha geniş bir səth meydana gətirir və hava mübadiləsini ən aza endiridi. Əcdadlarımızdan genetik olaraq aldığımız bu reaksiya sayəsində isti bir havanın ardından sərin bir meh əsəndə ürpərər və tüklərimiz biz-biz olur.

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 2 YORUM
  1. İşita dedi ki:

    Heyat insan başına her şey gele biler

BİR YORUM YAZ