İlkin təəssürat sizi yanılda bilər

Beyniniz sizə davamlı olaraq yalan danışır və siz bundan xəbərdar deyilsiniz. O bunu ilk təəssüratla edə bilər.

Beyin inanılmaz bir mexanizmdir və özünün müdafiə sistemləri daima aktivdir. Bu müdafiə sistemlərindən biri də qərəzdir. Bu insanlar arasında fərqli dərəcədə olsa da, hər birimizdə olan bir sistemdir. Bir şəxs və yaxud da əşya haqqında sürətli şəkildə fikir formalaşdırmaq insanın təhlükəsizliyi baxımından önəmli bir faktordur. Bu səbəbdən də bizim qərəzlərimiz (Türkiyə türkcəsincə-önyarqı) vardır. Qərəzlərimiz sayəsində bir şəxs haqqında ilk görüşdən müəyyən bir fikir sahibi ola bilirik. Bu fikirlər müsbət və yaxud mənfi ola bilər. Lakin beynimiz burada təhlükəsizliyi təmin etmək və hər hansı təhlükə törədə biləcək faktor haqqında əvvəlcədən məlumatlı olmaq üçün bu şəkildə davranır.
Əgər qərəzlərimiz olmasaydı necə olardı?
Təsəvvür edin bir qərar qəbul etməzdən öncə bütün ola biləcəkləri hesablamağa çalışsanız nələr baş verər? Bu zaman siz əsl etmək istədiyiniz şeyi etməyə vaxtınız qalmayacaqdır. Bunun qarşısını almaq üçün beynimiz qərəzlərdən yararlanır. Həyatın bütün qarışıqlığını və bütün bu hesablamaları kənara qoyaraq qısa yollarla – qərəzlər vasitəsilə – hədəflərimizə çatmaq daha sürətli baş verəcəkdir.

Lakin bu yöntəmlə biz çox vaxt yanıla da bilərik. Məsələn, mağazada bir malın qiymətinin üstündən xətt çəkilib daha kiçik məbləğ yazıldığını gördükdə beynimiz üstündən xətt çəkilən rəqəmi referans götürür. Bu isə çox zaman yanılmamıza və yanlış qərarlar verməyimizə səbəb olur.
Və yaxud da bir millətdən 3 nəfər insan tanıyırsınız. Bu 3 nəfərin üçü də pis insanlardır, tutaq ki. Sizin beyniniz burdan yola çıxaraq həmin millətin nümayəndələrinin hamısının pis insanlar olduğu qənaətinə gələ bilər.

Qərəzlərin yaranmasında cəmiyyətin də rolu çoxdur (Fikirlərinizin neçə faizi sizə məxsusdur?) İnsan eqosu təsdiqlənməyi sevir. Əksəriyyət fikirlərin əksini qəbul etmir. Çünki insan beyni cəmiyyətə uyğunlaşmağı və tək qalmamağı daha təhlükəsiz hesab edir. Burada tək qalmaq dedikdə cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməmək nəzərdə tutulur.
Bunun səbəbi isə genetikdir. Bir neçə min il bundan əvvələ qədər insanların sürü şəklində yaşamasına və sürüdən ayrılan fərdlərin ölməsinə görə insan beyni “tək yaşamaq” və ya “tək qərar qəbul etmək” kimi bir neçə buna bənzər meyarları öz sağlamlığı üçün təhlükə hesab etmişdir.

Lakin günümüzdə artıq bu düşüncə tərzinin dəyişdiyini söyləyə bilərik. Qərəzlərimiz bizi hər zaman yanılda bilər. Qarşımızdakı insanın əslində ilk dəfə göründüyündən tamam fərqli olduğunu da görə bilərik.

Qaynaq: bebarbilim.net