Kainatdakı Ən Uzaq 5 Göy Cismi

Gündəlik həyatda məsafəni nəzərdə tutduğumuz zaman bildiyimiz məsafə terminlərindən istifadə edirik: santimetr, metr, kilometr və s.  Lakin bəzi uzaq məsafələri insanın dərk etməsi mümkün olmadığından bu terminlər kifayət etmir. Buna görə də digər ölçü terminlərindən istifadə olunur. Bunlardan biri də işıq ilidir.

Bir işıq ili təxminən 9.460.730.472 km-dir.  Bu sürət saatda təxminən 1.079.252.850 km deməkdir.

Kainatda gördüyümüz hər bir göy cismini, ondan çıxan işığın ilk vəziyyəti olaraq görürük.  Yəni 1 milyard işıq ili uzaqlıqdakı bir göy cisminə teleskopla baxdığımız zaman, əslində onun 1 milyard il öncəki vəziyyətini görürük. Geridə qalan 1 milyard il ərzində görüntü bizə hələ indi gəlib çatır, lakin o göy cisminin ində də orda olub-olmadığını bilmirik.

Bunun mənası belədir: Kainatda keçmişi görürük. Gedə bildiyimiz ən uzaq yer, həm də görə bildiyimiz ən qədim zamandır.  Məsələn, 13 milyard işıq ili uzaqlıqdakı bir göy cismini teleskopla izlədiyimiz zaman, bu cismin həm yaşını, həm də uzaqlığını anlaya bilərik

Bu yazıda kainatda bilinən ən uzaq 5 göy cismindən bəhs ediləcək.  Təbii ki, bu məsafələr dəqiq deyil, çünki texnologiyanın günü-gündən inkişafı ilə yeni kəşflər ortaya çıxır.

5. BDF-521 Qalaktikası. BDF-521 ya da CFP2010 olaraq adlandırılan bu qalaktika Spektrum ölçmələrindən alınan məlumata görə Dünya’ya təxminən 12,89 milyard il uzaqlıqdadır. Qalaktika ilə əlaqədar bir görüntü yoxdur. Aşağıdakı şəkil nümunədir.

4. ULAS J1120+0641 Kuasarı.  İlk dəfə Hawaii’de tapılan UKIRT teleskopu ile 2011 yılı İyun ayında kəşf edilmişdir.  O qədər uzaqdır ki, bu kuasardan alınan hər bir işıq şüası kainatın yaranmasından 770 milyon il sonra, yəni təxminən 12,9 milyard il öncə əmələ gəlib.

3. SXDF-NB1006-2 Qalaktikası. İlk dəfə 2012-ci ilin iyun ayında Subaru XMM-Newton Derin Kosmos Sahəsi tarafından keşfedilen qalaktikanin uzaqlığı təxminən 12,9 milyard işıq ilidir.

2. EGS-zs8-1 Qalaktikası. 2015-ci ilin may ayında kəşf edilən qalaktika bilinən ən yaşlı və ən uzaq qalaktikalardan biridir. Dünyaya uzaqlığı təxminən 13,04 milyard işıq ilidir.

1.EGSY8p7 Qalaktikası. Dünyadan təxminən 13,2 milyard  işıq ili uzaqlıqda yerləşən qalaktika, bilinən kainatda kəşf edilmiş ən uzaq və ən qədim cismdir.